Filtrowanie produktów w e-commerce – praktyczne wskazówki, porady, przykłady

Sposób aktywacji filtrów

Porównując dwa z wcześniej wymienionych przykładów – sklep SEMILAC i sklep WÓLCZANKI można dokonać także podziału filtrów wg innych kryteriów. Mamy tutaj dwa różne sposoby aktywowania filtrów. Ja określiłem je jako:

Który z tych sposobów jest lepszy? Nie ma chyba jednoznacznej odpowiedzi. Zawsze należałoby to przetestować na własnych użytkownikach by móc decydować na bazie danych. W mojej opinii należy to weryfikować patrząc także realnie na to, jak z tego będą korzystać użytkownicy. Przykładowo – w przypadku rozmiarów koszul czy butów, prawdopodobnie większość użytkowników wybierze jeden rozmiar (swój), a nie kilka mimo, iż jest taka możliwość. W tym wypadku można byłoby zastosować filtry z aktywacją na kliknięcie.

Natomiast w przypadku kolorów farb jest wielce prawdopodobne, iż potencjalni klienci mogą chcieć wybierać po kilka kolorów. W tym wypadku przeładowanie strony po każdym kliknięciu może wydawać się denerwujące (wydłuża czas), lepszym rozwiązaniem wydaje się tu użycie aktywacji na button.

Technika ładowania wyników

To już bardziej techniczne zagadnienie. Mechanizmy filtrów mogą różnić się sposobem ładowania wyników (czyli listy produktów). Jest to coś, co przeciętnego użytkownika może nie interesować, ale z pewnością jest ważną rzeczą dla właścicieli sklepów gdyż wiąże się z zastosowaną technologią, wizualnym sposobem prezentacji filtrowania, i z pewnością ma wpływ na wydajność systemu.

Najczęściej spotykane przeze mnie techniki ładowania wyników to:

• Tradycyjne przeładowanie strony – po aktywacji filtrowania strona zostaje przeładowana najczęściej na nowy adres URL. Użytkownik widzi to w postaci mignięcia i pojawienia się wyników, zupełnie jakby po prostu przeszedł do kolejnej podstrony. Przykładem tego typu techniki jest serwis: eapteka.pl
• Wykorzystanie ajax – tutaj aktywacja filtru najczęściej wywołuje efekt typu chwilowe przyciemnienie strony lub pokazanie animacji oznaczającej oczekiwanie na załadowanie wyników. Przykładem tego typu rozwiązania jest: model1.pl
• Filtrowanie bez przeładowania – jest to sposób najrzadziej wykorzystywany (przynajmniej przez sklepy internetowe). Charakteryzuje się tym, iż po załadowaniu wyników nie ma w zasadzie żadnej przerwy między aktywacją filtru a filtrowaniem wyników. Dzieje się tak przez to, iż cała pula wyników jest ładowana od razu, a wyniki są na bieżąco filtrowane. Wadą tej metody jest to, iż początkowe ładowanie wyników może trwać nieco dłużej z uwagi na potrzebę zapisania wszystkich wyników w jednym momencie. Przykładem serwisu z tym rozwiązaniem jest: whynotfly.pl

Filtry sumujące i filtry wykluczające

Filtrami sumującymi określiłem funkcjonalność filtrowania, która uwzględnia w wynikach każdą pojedynczą opcję z zaznaczonych filtrów – tzn. w wynikach znajdzie się każdy produkt, który posiada przynajmniej jedną z zaznaczonych opcji cech. Przykładowo: jeżeli wybieramy rozmiar koszulek L i XL, to w przypadku filtrów sumujących oczekujemy zaprezentowania wszystkich koszulek w rozmiarze L oraz wszystkich w rozmiarze XL.

Filtry które nazywam wykluczającymi stosuje się rzadziej. W tym wypadku funkcjonalność filtrująca szuka produktów, które spełniają wszystkie zaznaczone kryteria – czyli w wynikach znajdzie się każdy produkt, który ma wszystkie z zaznaczonych opcji (a nie tylko jedną z nich).

Znacznie częściej możemy natknąć się na filtry sumujące, jednak w niektórych przypadkach działanie wykluczające jest zasadne.

Filtrowanie produktów – kiedy stosować, a kiedy nie stosować?

Wiemy już czym są filtry i wiemy skąd się biorą. Poznaliśmy też kilka ich rodzajów. Pora odpowiedzieć sobie na pytanie – kiedy warto, a kiedy nie warto, ich stosować.

Na początek sytuacje, w których stosowanie filtrów nie jest zasadne:

• Mała ilość produktów – ideą stosowania filtrów jest przyspieszenie poszukiwania właściwych produktów, jednak w sytuacji w której produktów jest mniej niż powiedzmy 30 (np. jeżeli mieszczą się na jednej stronie wyników bez potrzeby stosowania paginacji), szybsze wydaje się przejrzenie wszystkich na liście niż zastanawianie się jaki filtr zastosować. Oczywiście mogą być odstępstwa od tej reguły – np. w przypadku grzejników tego samego typu w których różnica występuje jedynie w mocy i wielkości, zasadne wydaje się zastosowanie filtrowania po tych wartościach by przyspieszyć wyszukiwanie.
• Nie wszystkie produkty są uwzględniane w filtrach – jeżeli nie mamy możliwości ocechowania wszystkich produktów i nie wszystkie będą uwzględniane w filtrowaniu, trzeba zastanowić się nad sensownością aktywowania takiego filtru, gdyż ograniczy to znacząco użytkownikowi pogląd na realny zakres oferty.
• Stosowanie specjalistycznych nazw filtrów i ich wartości – chodzi o sytuacje w których nie jesteśmy w stanie w sensowny sposób nazwać filtrów oraz ich wartości (nazw poszczególnych elementów) i stosujemy nomenklaturę wewnątrz organizacyjną lub bardzo specyficzną, branżową, której klient nie zrozumie bez wyjaśniania. Jeżeli użytkownik będzie musiał czytać instrukcję do filtrów i ich pozycji – darujmy sobie takie filtrowanie.

Kiedy warto stosować filtrowanie produktów:

• Duża ilość produktów w końcowej kategorii – najpopularniejszym sposobem (poza filtrami) prowadzenia potencjalnych klientów przez szeroką ofertę sklepu internetowego jest stosowanie menu z kategoriami produktowymi. Jeżeli pomimo tego, końcowa kategoria zawiera dużą ilość produktów, warto w takich wypadkach korzystać z dobrodziejstw funkcjonalności filtrowania.
• Dużo zagłębień kategorii – jeżeli w menu występuje zbyt wiele zagłębień kategorii (np. powyżej 4 – 5 poziomów), warto rozważyć zamianę kategorii od wybranego poziomu na filtry z nazwami kategorii. Wówczas do pewnego poziomu przechodzimy przez menu, a później mamy do dyspozycji filtrowanie pod nazwach kolejnych kategorii.
• Duża ilość cech – jeżeli produkty posiadają dużą ilość cech, które dodatkowo mogą wpłynąć na szybkość odnalezienia odpowiedniego produktu, to zastosowanie filtrów jest jak najbardziej wskazane.
• Możliwość zastosowania filtrów marketingowych – jeżeli za pomocą filtru możemy klientowi realnie dodać wartość w postaci łatwiejszego wyszukiwania produkt, a dodatkowo takiego filtru nie stosuje konkurencja – to możemy uzyskać przewagę konkurencyjną. Niestandardowe filtry pomagające w wyborze produktu zawsze warto stosować. Przykładowo, jeżeli artykuły wyposażenia domów (wiele różnorakich kategorii, szeroka i zróżnicowana gama produktów), ale możemy produktom przypisać cechy typu „Dla kogo” i jedną z wartości będzie „Dla dzieci” – to taki filtr łączący wiele produktów w wielu kategoriach, ale o konkretnym przeznaczeniu będzie bardzo wartościowy (w dalszej części artykułu rozwinięcie tego tematu).

Nietypowe wykorzystanie funkcjonalności filtrowania

Podstawowe zastosowanie filtrowania jest oczywiste i zostało przedstawione na początku. Filtrujemy produkty w kategoriach w celu lepszego dopasowania wyników listy produktowej do naszych określonych potrzeb. W ten sposób filtrowanie wykorzystywane jest przez 100% sklepów, które stosują filtrowanie.

Niemniej jednak, ideę funkcjonowania filtrów można wykorzystać w inny niż tradycyjny sposób. Poniżej kilka przykładów:

Quiz filtrujący

Przykładem takiego rozwiązanie jest zastosowana w serwisie Gifts.com (https://www.gifts.com/) funkcjonalność Personality Quiz (https://www.gifts.com/finder).

Jest to seria pytań do użytkowników na bazie których przygotowywane są rekomendacje produktowe. Pytania wydają się być zwykłymi pytaniami o preferencje. Odpowiedzi natomiast są zawężone do kilku elementów wyboru. Po kilku pytaniach użytkownik otrzymuje listę proponowanych prezentów dobranych do osobowości osoby, dla której ma być przeznaczony.

Jeżeli przyjrzeć się bliżej funkcjonalności, a przede wszystkim linkom, widać, iż po każdym dokonanym wyborze opcja zapisywana jest do linku:

Jest to dokładnie ten sam mechanizm, który zastosowany jest w większości funkcjonalności filtrów. Patrząc na to przez zestawienie z filtrami, mamy co następuje:

• Pytania to nic innego jak bardziej rozbudowane nazwy filtrów
• Odpowiedzi to nic innego jak poszczególne wartości danego filtru.

To, co odróżnia to od „tradycyjnych filtrów”, to sposób zaprezentowania – wydaje się być bardziej atrakcyjny. Nie byłby jednak dobrym rozwiązaniem przy dużej ilości pytań. Idea tego rozwiązania jest doskonałym pomysłem w sytuacji w której stosujemy maksymalnie 4-5 pytań.

Wspólna kategoria dla wszystkich produktów

To rozwiązanie jest bardzo proste i w sumie nie wymaga niczego specjalnego ze strony właścicieli sklepów – jedynie wcześniejszego przemyślenia i decyzji już na początku tworzenia struktury (gdzie umieścić i jak zaprezentować kategorię wspólną).

Polega ono na umieszczeniu wszystkich produktów w jednej wspólnej kategorii i umożliwienie filtrowania po wszystkich dostępnych filtrach, łącznie z zamianą kategoryzacji na cechy do filtrowania.

Co to daje?

Jest to alternatywna droga umożliwiająca wyszukiwanie produktów, często dająca większe możliwości niż „tradycyjna” – opierająca się na filtrach udostępnianych w poszczególnych kategoriach. Ma to także swoje implikacje w zakresie wyszukiwanych informacji, co może czasami pozytywnie wpływać na zadowolenie użytkownika sklepu internetowego.

Najlepszym sposobem na zrozumienie idei tej propozycji będzie konkretny przykład. Jeżeli chcesz go poznać zapraszam do artykułu #1 Zrobiłbym inaczej – sklep Wólczanki »

Funkcja filtrująca działająca z dowolnego miejsca

Biorąc funkcjonalność wspólnej kategorii opisanej powyżej, można iść dalej i stworzyć funkcjonalność w postaci bloczka dającego możliwość wyboru filtrów bez potrzeby wchodzenia do kategorii – np. bezpośrednio ze strony głównej, ze statycznych podstron opisowych w sklepie, bloga wewnętrznego czy nawet na dowolnym serwisu zewnętrznym.

O co dokładnie chodzi?

Można przygotować funkcjonalność (np. bloczek) za pomocą której użytkownik określi kryteria produktów np. za pomocą selectów. Na początek musimy zdefiniować, jakie kryteria wyszukiwania należałoby brać pod uwagę – innymi słowy musimy określić, które filtry chcemy udostępnić klientom w naszej funkcjonalności.

Pamiętajmy, iż muszą one być tak dobrane, by były wspólne dla większości zróżnicowanego asortymentu jakie oferowany jest w sklepie. Jeżeli użylibyśmy filtru, który dotyczy np. tylko jednej kategorii produktów, to niewiele by on wnosił do takiej funkcjonalności gdyż znacząco ograniczałby wpływ na filtrowane .

Jak dokładnie mogłaby wyglądać taki bloczek filtrujący na przykładzie konkretnego sklepu? Odpowiedź znajdziesz również tutaj ».

Filtry – podsumowanie

Jak widać, temat jest ciekawy i warty poświęcenia uwagi na własnym sklepie. Filtry to bardzo potężne narzędzie w walce o podniesienie konwersji sklepu internetowego. Znając rodzaje filtrowania, zasady działania filtrów oraz korzyści, wady i zalety rodzajów filtrowania możemy to zestawić z możliwościami i ograniczeniami naszej platformy ecommerce i decydować, czy chcemy zmieniać to co mamy (czas, koszty), czy bazujemy na tym co mamy, dostosowując to możliwie najlepiej pod kątem zadowolenia użytkownika.

Pomimo, iż artykuł jest dość długi, nie wyczerpuje wszystkich zagadnień związanych z filtrami. Z tego względu podzielę go na dwie lub więcej części. Będę starał się w nich opisać przemyślenia związane z filtrami także z innej perspektywy – np. SEO. Postaram się także poświęcić osobny wątek dla filtrów w części dobre praktyki.

Mam nadzieję, iż taki zlepek spostrzeżeń z mojego punktu widzenia pomoże niejednemu właścicielowi sklepu internetowego, a przede wszystkim zmusi go do refleksji na temat tego, czy dobrze wykorzystuje to potężne narzędzie, i czy nie mógłby czegoś zrobić lepiej, inaczej.

Zostawcie w komentarzach wasze spostrzeżenia, uwagi, pytania – chętnie podejmę dyskusję.